ఆధునికాంధ్ర సాహిత్య విమర్శకులలో ప్రఖ్యాతి గాంచిన వ్యక్తి రాళ్ళపల్లి అనంతకృష్ణశర్మ.శాస్త్రీయ విమర్శకు కళాత్మక రూపురేఖలు అందించిన ఆయన, అన్నమాచార్యుల ఎన్నో వందల కీర్తనలకు స్వరపరిచారు. వేమనపై విశ్లేషణాత్మక విమర్శ గ్రంథాన్ని రచించి, సంగీతం,సాహిత్యంలో సమపాళ్లుగా ప్రవేశం ఉన్న వ్యక్తిగా పేరు పొందారు. శర్మగారు మైసూరు మహారాజా కళాశాలలో 38 సంవత్సరాలు అధ్యాపకులుగా సేవలందించారు. ఆయన మాట్లాడే భాష మితహితం, సంభాషణలో సరసచతురత్వం కనిపించేది.
ఆకాశవాణి,వేమన.. ప్రసిద్ధ రచనలు
భారతీయ రేడియోకు “ఆకాశవాణి” అనే పేరు పెట్టిన ఘనత శర్మగారిదే.నేటి సమాజానికి ఆదర్శప్రాయుడైన వేమన గురించి ఆయన తన ఉపన్యాసాలలో ఎన్నో విశేషాలు వెల్లడించారు.ప్రసిద్ధ వ్యాసాలలో ‘నిగమశర్మ అక్క’, ‘నాచన సోముని నవీన గుణములు’, ‘తిక్కన తీర్చిన సీతమ్మ’, ‘రాయలనాటి రసికత’ ముఖ్యమైనవి.కాళిదాసు రచించిన “రఘువంశం” గ్రంథాన్ని ఆంధ్రీకరించారు.ఆయన రాసిన ‘పెద్దన పెద్దతనము’ అనే విమర్శనాత్మక వ్యాసం విశేష ప్రజాదరణ పొందింది.
జీవితం, విద్య
1893 జనవరి 23న అనంతపురం జిల్లా రాళ్ళపల్లి గ్రామంలో జన్మించిన శర్మగారు, తండ్రి కృష్ణమాచార్యుల వద్ద సంస్కృతాంధ్రాలను అభ్యసించారు.
తల్లి అలివేలు మంగమ్మ కీర్తనలు, జానపదగేయాలను గానం చేయడంలో ప్రావీణ్యం కలిగివుండేవారు.
ఆమె ద్వారా శర్మగారు బాల్యంలోనే సంగీతాన్ని తెలుసుకున్నారు.1906లో మైసూరులోని పరకాల మఠంలో శ్రీకృష్ణ బ్రహ్మతంత్ర పరకాల స్వాముల సన్నిధిలో విద్యాభ్యాసం చేసిన ఆయన,చామరాజేంద్ర సంస్కృత కళాశాలలో వ్యాకరణం,సంస్కృత కావ్యాలను నేర్చుకున్నారు.
కట్టమంచి రామలింగారెడ్డిగారి పరిచయం వల్ల ఆయన తెలుగు సాహిత్యంలో అపారమైన పాండిత్యాన్ని సంపాదించారు.
మైసూరు మహారాజా కళాశాలలో తెలుగు పండితుడిగా నియమింపబడి, ముప్పై సంవత్సరాలకు పైగా విద్యార్థులకు బోధించారు.
వేమనపై శర్మగారి విశ్లేషణ
1928లో ఆయన ఇచ్చిన వేమన ఉపన్యాసాలు చాలా గంభీరమైనవి. ఈ ఉపన్యాసాలలో వేమన కవిత్వాన్ని గురించి ఆయన ఇలా పేర్కొన్నారు: “ఇరు ప్రక్కలందున మరుగులేని మంచి పదనుగల చురకత్తి వంటి కవితాశక్తి, సంకేత దూషితముకాని ప్రపంచవ్యవహారములలో సూక్ష్మదృష్టి, గాయపు మందు కత్తికే పూసి కొట్టినట్లు తిట్టుచునే నవ్వించు హాస్యకుశలత… ఇవన్నీ వేమన్నను సృష్టించునపుడు బ్రహ్మదేవుడు ఉపయోగించిన మూలద్రవ్యములు.”వేమన రచనల ద్వారా శర్మగారు కవి జీవితాన్ని, కావ్యార్థాన్ని సమన్వయించుకునే విమర్శన దృక్పథాన్ని నిర్దేశించారు.
సాహిత్య-సంగీత సేవలు
1934లో బళ్ళారిలో ధర్మవరం కృష్ణమాచార్యుల స్మారకోత్సవంలో “నాటకోపన్యాసములు” అనే ప్రసంగంలో నాటక లక్షణాలను విశదీకరించారు.శర్మగారు గాథాసప్తశతిని అనువదించి, ప్రాకృత భాషలో తన నైపుణ్యాన్ని ప్రదర్శించారు. ఆయన రాసిన “గానకలె”, “జీవమత్తుకలె” అనే గ్రంథాలు కన్నడ భాషా వైదుష్యానికి ఉదాహరణలుగా నిలిచాయి.సంగీత ప్రియులైన శర్మగారు, బిడారం కృష్ణప్పగారి వద్ద శాస్త్రీయంగా సంగీతాన్ని అభ్యసించారు. 1927లో అనంతపురంలో జరిగిన ఆంధ్రగాయక మహాసభలో ఆయన గానం శ్రోతలను ఎంతగానో ఆకట్టుకుంది. మైసూరు మహారాజావారి దర్బారులో ఘనంగా సత్కరించబడ్డారు.
అంతిమ దశ, గౌరవాలు
ఉద్యోగ విరమణ అనంతరం, తిరుమల తిరుపతి దేవస్థానం శర్మగారిని తాళ్ళపాక కీర్తనల పరిష్కరణ కోసం ప్రత్యేకంగా నియమించింది. ఆయన 1950-57 మధ్య అనేక సంకీర్తనలను పరిశీలించి వాటికి స్వరకల్పన చేశారు.
శర్మగారికి లభించిన గౌరవ పురస్కారాలు:
1970 – కేంద్ర సంగీత నాటక అకాడమీ “ఫెలోషిప్”
1974 – శ్రీ వేంకటేశ్వర విశ్వవిద్యాలయం గౌరవ “డి.లిట్‌” పట్టా
మైసూరు సంగీత సమ్మేళనం – ‘గానకళాసింధు’ బిరుదు
బెంగుళూరు గాయక సమాజం – ‘సంగీత కళారత్న’ బిరుదు
1979 మార్చి 11న తిరుమల తిరుపతి దేవస్థానం వారు శర్మగారిని “ఆస్థాన విద్వాంసులు” గా ప్రకటించారు. అయితే, వయోభారంతో ఆయన తిరుపతికి వెళ్ళలేకపోయారు. అదే రోజు రాత్రి 7:05కి, ఆయన పరమపదించారు.
రాళ్ళపల్లి అనంతకృష్ణశర్మ తెలుగు సాహిత్యం, విమర్శ, సంగీతం అన్నింటిలోనూ విశేష కృషి చేసిన మహామహుడు. విమర్శ, ఉపన్యాసం, అనువాదం, సంగీతం అనే విభాగాల్లో ఆయన చూపిన ప్రతిభ తెలుగు సాహిత్య చరిత్రలో చిరస్థాయిగా నిలిచిపోతుంది.
